Karbon Salınımı Nasıl Azaltılır?

Bugün Çevre İçin Ne Yapsam?

Karbon bütün canlıların yapı taşında bulunan bir madde olarak yaşamsal önem taşıyor. Atmosferde karbondioksit olarak bulunan karbon için karbon salınımı nasıl azaltılır? sorusu için gündelik hayatımızda ve endüstriyel bazda pek çok çözüm ortaya çıkıyor.

Günlük hayatta alışveriş yaparken aldığımız yiyecek veya diğer ürünlerin hepsi dolaylı veya dolaysız olarak karbon salınımına sebep oluyor. Yiyeceklerin ve diğer ürünlerin son tüketiciye kadar gelen süreçleri dolaylı karbon salımına örnek olarak verilirken öte yandan, örneğin araba kullanırken motorun fosil yakıtları yakması da dolaysız katkı olarak ortaya çıkıyor.

Yeşil Enerji ve Yenilenebilir Kaynaklar

Karbon salınımı nasıl azaltılır? sorusunun cevabı için ilk önce tüketim alışkanlıklarımıza bakmamız gerekiyor. Evimizde nasıl enerji kaynakları kullandığımız ve bunların korunması için yöneldiğimiz uygulamalar salınımı azaltmak için öne çıkan yöntemler arasında yer alıyor.

Bunun için ilk önce enerji tasarruflu ampul gibi ürünler öneriliyor. Led ışık gibi daha az enerji harcayan, yeşil enerji statüsündeki ürünleri kullanarak salınım oldukça iyi oranlarda azaltılabiliyor. Salınımın azaltılması için ayrıca yine yeşil enerji dâhilinde değerlendirilen A sınıfı beyaz eşya da öneriler arasında yer alıyor. Daha az tüketim yapan ve dolayısıyla enerji tasarrufu sağlayan bu aletler ile karbon ayak izini en aza indirebiliyorsunuz.

Karbon salımını azaltmanın bir diğer yöntemi de yenilenebilir kaynakların kullanılması. Güneş ve rüzgâr enerjisi ile zehirli karbondioksit salınımı oldukça aza indirilebiliyor. Fosil yakıtların yanması ile açığa çıkan karbondioksit salımını azaltmak için evde güneş enerjisi sisteminden yararlanılabileceği gibi aynı zamanda hükümetler de büyük çapta rüzgar ve güneş enerjisi kullanarak temiz enerji yöntemleri ile karbon salınımını azaltabiliyorlar.

Motorlu Taşıtların Daha Az Kullanılması

Temiz enerji için yakın mesafelerde bisiklet kullanımı özendirilmeye başlandı. Bunun dışında toplu taşıma kullanarak da karbon salımının aza indirilmesine katkıda bulunabiliyorsunuz. Kendi arabanızı kullanmayarak %20 oranında karbon ayak izinizi azaltabiliyorsunuz.

Şehir dışına çıkarken de yakın mesafeler için uçak yerine tren veya otobüsün tercih edilmesi de oldukça önemli bir oranda kazanım sağlıyor. Bütün bunlar kişilerin bireysel çabaları sonucunda yapılacak olan karbon salınımı azaltma yöntemleri olarak biliniyor. Bunun dışında daha büyük çaplı azaltmalar için de çeşitli önlemler alınabiliyor.

ÖZEL ARAÇLA 175, METRO İLE 9 METRE YER KAPLIYOR

İstanbul’da her gün 465 yeni aracın trafiğe çıktığı hesaba katılırsa, toplu taşımanın çevresel açıdan sağladığı faydanın yanı sıra maliyet ve zaman konusunda da oldukça etkili olduğu görülüyor.

Türkiye’de nüfus artışı ve şehirleşme ile birlikte nüfus yoğunluğu da şehir merkezlerinde toplanıyor. 3,5 metrelik şerit üzerinde saatte taşınan yolcu sayısı özel araçla 2 bin kişiyken, otobüs ile 20 bin, metro ile 80 bin kişiye ulaşıyor.

50 bin kişi trafikte özel aracıyla 175 metre yer kaplarken, otobüsle 35, metro ile 9 metre yer kaplıyor. Toplu taşıma tercih edilmediğinde neredeyse 20 kat daha fazla karbon salımı oluşurken trafik yoğunluğu artıyor, hem zaman hem maliyet açısından ciddi kayıplar oluşuyor.

1 litre akaryakıt ile bir yolcuyu taşıma mesafesi özel araçla 19 kilometre, otobüsle 39 kilometre ve metro ile 48 kilometre olarak hesaplandı. Metro ile özel araç arasında 2,5 kat gibi ciddi bir mesafe farkı oluşuyor. Bunun yanı sıra toplu taşımada eko sürüş tekniği kullanılarak yıllık 1,13 milyar lira yakıt tasarrufu sağlanabiliyor.

7 KAT DAHA AZ KARBON SALINIMI

İETT’nin yaptığı bir araştırmaya göre, özel araçlarla ulaşıma göre toplu taşıtlarla yapılan ulaşım 7-7.5 kat daha az karbon salınımı gerçekleşmesini sağlıyor.

Araştırma sonuçlarına göre, tek yolculu özel araçların toplam araçlardaki payı yüzde 80-85’lere ulaşabiliyor. İstanbul’daki trafik yoğunluğunun en büyük nedeni olarak tek yolculu araçlar gösteriliyor. Bu durum aynı zamanda ciddi karbon emisyonlarının oluşmasına neden oluyor.

İstanbul’daki metrobüs (BRT) uygulaması ile günde 500 araçla 1 milyon yolcu taşınırken, 50 bin servis aracıyla taşınan yolcu sayısı 2 milyon 200 bin. Özel otomobillerle ise günde 1,5 milyon yolcu taşınıyor.

Karbon salınımını daha geniş çapta azaltmak için enerji verimliğinin artırılması, yenilenebilir kaynaklardan elde edilen enerji yöntemlerine öncelik verilmesi, özellikle ulaşımda temiz enerji kullanılması, tarım arazileri ve en önemlisi de orman arazilerinin korunması ve artırılması gibi uygulamaların hayata geçmesi gerekiyor.

Bunlar arasında salınım için pastada en fazla payı alan, fosil yakıtların yakılması ile karbon salınımını artıran ulaşım ve ısınma. Ulaşımda temiz enerji kaynaklarına geçilmesi ve ısınma/soğutma sistemleri ile birlikte doğru izolasyonun yapılması sayesinde oldukça fazla yol kat edilebiliyor.

Karbon salınımı nasıl azaltılır? sorusu için aslında en iyi cevap yine teknolojinin kendisinde başlıyor. Sanayi devrimi ile başlayan teknolojik gelişmeler sonrasında artan karbon salınımı günümüzde yine yeşil enerji üretimi için geliştirilen teknolojilerin sayesinde azaltılabilir.

Karbon salınımını şehirler ve ülke bazında azaltmak için uygun bir altyapı ve teknolojik yeterlilik gerekiyor. Örneğin ulaşım için hidrojen pili teknolojisi veya elektrikli otobüs ve arabaların kullanılması buna örnek olarak gösterilebilir. Karbon salınımının azaltılması için yeterli yatırım ve teşvik yapıldığında çok daha temiz ve uzun ömürlü bir dünyada yaşamamız da mümkün olabilir. Bunun için ilk önce bireysel çabalarımızın çok büyük önemi de var.

Tüketimlerimizi ihtiyaçlarımız doğrulusunda belirlemek salınımın azaltılmasında oldukça önemli. Bunun için hükümetlerin de vatandaşlarını bilinçlendirmesi ve karbon salımını azaltıcı alışkanlıkların topluma kazandırılması da oldukça büyük bir önem taşıyor.