Türkiye, Zehirli Gübre Kullanımında İlk Sıralarda

Gıda ve Yemler İçin Hızlı Alarm Sistemi’nin (RASFF) 2023 Raporu’na göre, Türkiye’den ihraç edilen ürünlerde gıda kaynaklı riskler sebebiyle yapılan 357 bildirimin 167’si pestisitlerden (tarım zehirleri) kaynaklanıyor.

Gıda güvenliği ve sağlıklı bir gelecek için mücadele eden Zehirsiz Sofralar Platformu’nun aktardığı rapora göre, Türkiye yasaklanan pestisitlerin kullanımına hâlâ devam ediyor. 

En çok bildirimi yapılan pestisit kalıntısında, biber ve limon ilk sıralarda yer alıyor.

Bildirimlere konu olan gıda ürünlerinin yarısından fazlası sınırda reddedilerek Türkiye’ye iade edildi. Pestisit kaynaklı bildirimlerde Türkiye’yi Mısır ve Hindistan takip etti.

Pestit Gübre Nedir? Zararları Nelerdir?

Pestit gübre, pestisitlerin (tarım ilaçları) gübrelerle birleştirilerek kullanıldığı bir tarım uygulamasıdır. Bu yöntem, bitki beslenmesini artırmak ve aynı zamanda zararlı böcekleri, mantarları veya yabancı otları kontrol etmek için bir arada kullanılan kimyasal maddelerin bir karışımını içerir.

Pestit gübrelerin potansiyel zararları:

1. Çevresel Etkiler: Pestisitlerin çevreye yayılması, toprak, su ve hava kalitesini olumsuz etkileyebilir. Bu da doğal yaşamı ve ekosistem dengesini bozabilir.
2. Sağlık Riskleri: Pestisitlerin insan sağlığı üzerinde potansiyel zararları vardır. Bu maddelerin bazıları kanserojen, nörotoksik veya endokrin bozucu özelliklere sahip olabilir. Bu nedenle, pestit gübrelerin kullanımı insan sağlığına zarar verebilir.
3. Biyolojik Çeşitlilikte Azalma: Pestitlerin doğrudan ve dolaylı etkileri, böcekler, kuşlar, balıklar ve diğer organizmalar gibi tarım dışı türlerin yaşamını olumsuz etkileyebilir. Bu da biyolojik çeşitlilikte azalmaya yol açabilir.
4. Yan Etkiler: Pestitlerin hedef dışı organizmalar üzerinde etkileri olabilir. Örneğin, arılar gibi faydalı böceklerin ölümüne neden olabilir, bu da tozlaşma ve tarım verimliliği üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir.
5. Direnç Gelişimi: Sürekli pestisit kullanımı, zararlı organizmaların direnç geliştirmesine yol açabilir. Bu da daha fazla kimyasal kullanımına ve uzun vadede tarım verimliliğinin azalmasına neden olabilir.

Bu nedenlerden dolayı, pestit gübrelerin kullanımı genellikle dikkatlice düzenlenmeli ve sınırlanmalıdır. Tarımın daha sürdürülebilir ve çevre dostu yöntemleri tercih edilmelidir.

Sürdürülebilir Tarım için Hangi Gübreler Kullanılmalı?

Sürdürülebilir tarım için kullanılacak gübreler, toprak sağlığını koruyan ve çevresel etkileri minimize eden seçenekler olmalıdır. İşte sürdürülebilir tarım için yaygın olarak kullanılan gübre türlerinden bazıları:

1. Organik Gübreler: Organik gübreler, doğal kaynaklardan elde edilen ve genellikle hayvan gübresi, kompost, yosun, kanatlı gübresi gibi organik materyallerden üretilen gübrelerdir. Bu gübreler toprağın organik madde içeriğini artırır, toprak yapısını iyileştirir ve mikrobiyal aktiviteyi destekler. Organik gübreler ayrıca toprakta uzun vadeli besin maddesi sağlar ve kimyasal kalıntı bırakmadan bitkiler tarafından kolayca emilir.
2. Yeşil Gübreler: Yeşil gübreler, tarlada yetiştirilen ve toprağa doğrudan ekilen bitkilerdir. Bu bitkiler toprağın organik madde içeriğini artırır, erozyonu önler, toprağı havalandırır ve bitkiler için ekstra besin sağlar. Yeşil gübreler, buğday, bezelye, yonca gibi bitkilerden oluşabilir.
3. Kömür Gübresi (Biokömür): Biokömür, bitki atıklarının düşük oksijen koşullarında yavaşça yanması veya pişirilmesiyle üretilen bir gübre türüdür. Toprağa karıştırıldığında, biokömür toprak yapısını iyileştirir, su tutma kapasitesini artırır ve topraktaki besin maddelerinin tutulmasına yardımcı olur. Ayrıca, karbonun toprağa kalıcı olarak saklanmasına katkıda bulunarak sera gazı emisyonlarını azaltabilir.
4. Deniz Yosunu Gübresi: Deniz yosunu gübresi, deniz yosunlarının fermantasyonu veya işlenmesiyle elde edilen bir gübre türüdür. Bu gübre, toprağa doğal olarak birçok makro ve mikro besin maddesi sağlar ve toprak mikrobiyal aktivitesini artırır. Ayrıca, deniz yosunu gübresi toprak pH’ını dengeleyebilir ve bitkilerin stres toleransını artırabilir.

Bu gübre türleri, sürdürülebilir tarımın anahtar bileşenleridir ve toprağın verimliliğini artırmak, çevresel etkileri minimize etmek ve doğal kaynakları korumak için önemli bir rol oynarlar.