Atmosferdeki karbondioksit konsantrasyonu sanayi devrimi öncesine göre 123 kat artarak 2019 yılında sera gazı konsantrasyonu bir zirve yaptı.
1970 yılından bu yana hesaplanan ve 2021 yılı için yeniden hesaplanan Dünya Limit Aşımı Günü ‘nü bizler 29 Temmuz günü doldurduk.
Biz, 2021 yılında Dünya’nın bize 1 yıllık sunduğu kaynakları henüz bir yıl olmadan doldurarak, 2021 yılında aslında 1,2 Dünya varmış gibi kaynaklarımızı tükettik ve 2021 yılında 1970’ten beri hesaplanan ‘Limit Aşımı’nın en yüksek değerine ulaştık (Ecer ve ark.).
İklim krizi 19. yüzyıldan bu yana dünya gündeminde önemli bir yerdedir. İklim krizi ile ilgili ilk olarak 1972 yılının Haziran ayında Birleşmiş Milletler tarafından uluslararası bir toplantı ile gündeme alınmıştır. Bu başlangıcın ardında ‘Ortak Geleceğimiz’ raporunun yayımlanması ile 1987 yılında sürdürülebilir kalkınma kavramları ilk defa ortaya atılmıştır.
1992 yılında biyolojik çeşitlilik sözleşmesi ile çevre ve kalkınma konularının dengeli ve sürdürülebilir bir şekilde yürütülmesi ile ilgili konular belirlenmiştir. 1997 yılında iklim değişikliğinde karbon emisyonun etkisinin azaltılmasına yönelik Kyoto Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi imzalanmıştır. Son olarak sayılan tüm konuları kapsayan 2015 yılında “Gündem 2030: BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri” kabul edilmiştir.
Avrupa Yeşil Mutabakatı Kapsamı ve Hedefleri
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri kapsamında çevre ile ilgili konuların sürdürülebilir ve net adımlar ile ilerleyebilmesi için 2050 yılına kadar Avrupa kıtasının iklim nötr hale getirilmesine yönelik hedefler çizilmiştir. Bu hedefler ise, Yeşil Mutabakat (Europen Green Deal) içerisinde verilmiştir (Selim).
Avrupa Yeşil Mutabakatı çerçevesinde üye devletler 2050 yılına kadar net nötr iklime (yani sıfır karbon emisyonuna) ulaşmayı hedeflemektedir ve bu çerçevede bunu ilk yapan kıta olmayı hedeflemektedir. Bu doğrultuda, ilk olarak karbon emisyonunu 2030 yılında 1990 yılına oranla %55 azaltma hedeflenmektedir. Bunları takiben kaynak kullanımından bağımsız hale gelmiş bir ekonomik büyüme ile kimsenin ve hiçbir bölgenin geride bırakılmamasını kapsamaktadır.
Bu doğrultuda planlanan politikalar (Mirici ve Berberoğlu):
- Temiz enerji üretimi,
- Sürdürülebilir ve çevreye saygılı üretim tesisleri,
- İnşaat ve revonasyonda temiz ve yeşil sektöre geçiş,
- Tarladan çatala sürdürülebilir gıda politikaları,
- Mevcut kirliliğin ortadan kaldırılması,
- Sürdürülebilir ve temiz ulaşım araçları,
- Biyoçeşitliliğin sağlanması ve sürekliliği.
Avrupa yeşil Mutabakatı Eylem Planı
‘Yeşil Mutabakat’ kapsamında 9 ana başlık altında 32 hedef ve 81 eylem planı bulunmaktadır. Bu noktada Türkiye de kendi eylem planını aşağıdaki ana başlıklar altında belirlemiştir (T.C. Ticaret Bakanlığı).
- Sınırda karbon düzenlemeleri
- Yeşil ve döngüsel bir ekonomi
- Yeşil finansman
- Temiz, ekonomik ve güvenli enerji arzı
- Sürdürülebilir tarım
- Sürdürülebilir akıllı ulaşım
- İklim değişikliği ile mücadele
- Diplomasi
- Avrupa Yeşil Mutabakatı bilgilendirme ve bilinçlendirme faaliyetleri
Kaynak
- K. Ecer, O. Güner, M. Çetin, 2021, Avrupa Mutabakatı ve Türkiye Ekonomisi yum Politikaları, İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 19(2): 125-144.
- S. Selim, 2021, Yeşil Mutabakat Çerçevesinde Kentsel Alanların Yeşil Altyapı Sistemine Entegrasyonu: Antalya-Konyalatı Örneği, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 25(3): 636-643.
- M. Mirici, S. Berberoğlu, 2021, Türkiye Perspektifinde Yeşil Mutabakat ve Karbon Ayak İzi: Tehdit mi? Fırsat mı? Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 2022 8(1): 15-164.
- T.C. Ticaret Bakanlığı, 2021, Yeşil Mutabakat Eylem Planı, (Erişim Tarihi: 11.02.2022)
