Konya’nın Karapınar ilçesinde, özellikle son dönemde meydana gelen obruklar halkı tedirgin ediyor. Konya Jeoloji Mühendisleri Odası Başkanı Prof. Dr. Fetullah Arık, obruk oluşumu nedenleri ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Peki bu dev obrukların oluşmasının sebebi nedir?
Yerleşim Alanlarında Oluşması Endişe Verici
Rüzgar erozyonu denilince akla gelen bu bölgede, obrukların yeraltı sularının çekilmesi sonucu toprağın göçmesiyle oluştuğu belirtiliyor. Arık, obrukların bir karstik şekil, doğal jeolojik bir olay olduğunu ifade ederken; endişe yaratmasının nedenini genelde dağlık bölgelerde görülen bu olayın yerleşim alanlarında oluşmaya başlaması olarak açıkladı.
Obruk Nasıl Oluşuyor ?
Pof. Dr. Arık, obruk neden oluşur sorusunun cevabını da yanıtladı. Arık, öncelikle bölge yapısının obruk oluşumuna müsait olduğu belirtiliyor. Zeminde suyla karıştığında eriyebilen bir tabaka var ve küçük boşluklar oluşturuyor. Zamanla bu boşluklar büyüyüp üstteki tabakayı taşıyamıyor ve üstteki tabaka aniden çöküyor. Arık, doğal bir olay olan bu obrukların oluşumunu durdurulamayacağını belirtirken, insana bağlı faktörlerin ise bunu tetiklediğini söylüyor.
Arık’ın dikkat çektiği noktalardan biri düşük yağış seviyesine rağmen, bölgede bol su tüketen bitkilerin yetiştirilmesi geliyor. Buna göre, Türkiye’de yağış ortalaması 642 milimetre iken Karapınar- Tuz Gölü arasında 250 milimetre. Yağış az, su tüketimi fazla. Son 40 yıl içinde su seviyesinin yaklaşık 50-60 metre azaldığı kaydediliyor. Böylece, geçmişte dağlık bölgelerde görülen dev obruklar bugün yerleşim alanlarına inerek tarım alanlarını tehdit eder hale geliyor.
Can Kaybı Yaşanabilir Mi?
Prof. Dr. Arık, obrukların oluşumunun 2000li yıllardan sonra arttığını belirtirken; 2017 yılında 9, 2018 yılında ise 11 civarında obruğun oluştuğuna dikkat çekti. Obrukların çapları 1 kilometreye derinlikleri ise 90- 100 metreye ulaşıyor. Arık, bu boyuttaki aniden gelişen çökmelerin, yaylayı da içine alabilme tehlikesi olduğuna işaret ediyor.
Bölgede tarımla uğraşan Yusuf Gültekin, bunu doğrular bir şekilde 2012 yılında oluşan bir obruğun yayla evinin çok yakınında meydana geldiğini ve evin bir bölümünü içine aldığını belirtiyor. Cafer Zengin isimli çiftçi de benzer bir şekilde bir biçerdöver lastiğinin obruğun içine gömüldüğünü, şoförün şans eseri kurtulduğunu anlatıyor.
Konya’daki obruklar ve sebepleri ile ilgili ayrıntılı çalışmalar yapan Prof. Dr. Arık bölgede obruk oluşabilecek alanların önceden tespit edilmesi gerektiğini, bunun için araştırmalara devam attiklerini ifade ediyor.
Düşüncelerinizi Paylaşın