COP27 zirvesi sera gazı emisyon azaltım planları ile ilgili daha hırslı kararlar alınmasının ihtiyacını bir kez daha gözler önüne serdi. Tüm dünyada artık şirketlerin karbon nötr olmak ya da net sıfır karbon hedefi belirlemek ve bu hedeflere yoğunlaşmak konusunda çeşitli gayretler içerisinde olduğunu gözlemliyoruz.
Petrol bazlı kaynakların kullanımının yerini çeşitli alternatiflere bırakması artık bir zorunluluk haline geldi. Peki karbon emisyonlarını önlemek ve aynı zamanda azaltmak üzere bir kazan-kazan sistemi ile karbon emisyonlarını ham madde olarak kullanma fikrine ne dersiniz? Kulağa biraz ütopik gelse de İsviçreli spor markası On yakalanan karbonu koşu ayakkabısına dönüştürme fikirini hayata geçirmiş.
İsviçreli spor markası, yakalanan karbonu koşu ayakkabısına dönüştürmek için LanzaTech, Borealis ve Technip Energies ile bir tedarik zinciri koalisyonu oluşturdu.
İsviçreli spor markası On, karbon emisyonlarından üretilen ilk ayakkabı olan Cloudprime’ı tanıtarak teknoloji ve inovasyona verilen önemin getirilerinin bir kez daha altını çiziyor. Karbon emisyonlarından yapılan CleanCloud™ adlı yeni bir köpük malzemenin yaratılması gezegenin geleceği için petrol bazlı kaynaklardan uzaklaşma yolculuğunda önemli bir adım olarak görülüyor. On, ayakkabı endüstrisinde bir ayakkabının orta tabanı için birincil hammadde olarak karbon emisyonlarını, özellikle de gelecekte diğer ayakkabı parçalarında ve ürünlerinde kullanılabilecek etilen vinil asetat (EVA) köpüğünü keşfeden ilk şirkettir.
Esneyen, köpük benzeri hissi ile geleneksel (petrol bazlı) EVA, özellikle tabanlar olmak üzere ayakkabılar için popüler bir malzeme haline geldi; ancak Allbirds, Reebok ve Timberland dahil olmak üzere artan sayıda marka, daha fazla sürdürülebilirlik için bitki bazlı alternatifleri dahil etmeye başladı. On, yakalanan karbonu EVA’ya dönüştüren ilk şirkettir.
On’un kurucu ortağı ve İdari Eş Başkanı Caspar Coppetti, “Bu bir kazan-kazan durumu: Emisyonları atmosferimizi kirletmeden önce yakalıyoruz ve aynı zamanda fosil bazlı malzemelerden uzaklaşıyoruz” diye açıklıyor. “Karbon emisyonlarından yapılmış ilk ayakkabıyı ellerimde tutmak, sadece On için değil, tüm spor endüstrisi için çok büyük bir kilometre taşı. Beş yıl önce, bu neredeyse bir rüyaydı. Daha fazla araştırma ve en iyi ortaklarla iş birliği içinde alternatif karbon kaynaklarının potansiyelini açığa çıkarırken gelecekte neler olabileceğini hayal edin.” diyor.
On’un Hedefleri Yüksek
Marka, her On ürününün fosilsiz ve tamamen döngüsel olduğu yakın bir gelecek tasavvur ediyor. CleanCloud’un, LanzaTech, Borealis ve Technip Energies ile olan benzersiz bir tedarik zinciri ortaklığı sayesinde, bu karmaşık teknolojiyi ticari ölçekte geliştirmenin zorluklarının üstesinden gelmenin anahtarı olacak simbiyotik bir yaklaşım sayesinde beş yıllık özverili çalışmanın sonucu olduğunun altı çiziliyor.
LanzaTech, sentetik biyoloji, biyoinformatik, yapay zeka ve makine öğrenimindeki uzmanlığıyla mühendislikle birleştiğinde, atık karbonu normalde bakir fosil kaynaklarından gelecek olan günlük yeni ürünlere dönüştüren bir platform yarattı. Şirket, oyunun kurallarını değiştiren karbon yakalama ve dönüştürme teknolojisinin uygulamalarını genişletmeye ve etkilerini ölçeklendirmek için büyük şirketlerle ortaklık kurmaya devam etti. Yalnızca geçtiğimiz yıl içinde, girişim, koku üretimi için karbon negatif etanol oluşturmak üzere Coty ile güçlerini birleştirdi. Ayrıca şirket, geri dönüştürülmüş karbon emisyonlarından yapılan polyester geliştirmek için lululemon ile; Bridgestone Americas ile — ilk özel kullanım ömrü sonu lastik geri dönüşüm sürecini geliştirmek için; ve Danone ile yakalanan karbonu doğrudan polietilen tereftalat (PET) reçinesi, lifler ve şişeler için önemli bir yapı taşı olan monoetilen glikole dönüştürmek için bir çok iş ortaklığı geliştirdi.
Ocak ayında, LanzaTech’in sürdürülebilir yakıt teknolojisi kolu olan LanzaJet, sürdürülebilir havacılık yakıtı ve yenilenebilir dizelin ölçeklendirilmesine ve maliyetlerinin düşürülmesine yardımcı olmak için Microsoft’un İklim İnovasyon Fonu’ndan 50 milyon dolarlık sermaye akışı aldı.
Karbon Kirliliğinin Kaynağa Dönüşümü
LanzaTech CEO’su Jennifer Holmgren, “Bugün, dünyaya geri dönüştürülmüş karbonun bir yükümlülük değil, bir kaynak olduğunu gösterme yolculuğumuza devam ediyoruz” diyor. “Kirliliği günlük hayatımızda kullandığımız ürünlere giderek daha fazla dönüştürdükçe, yerden daha fazla karbon çıkarma ihtiyacını azaltacağız! On, Borealis, Technip ve LanzaTech arasındaki ortaklık, dünyanın karbon tedarik etme konusundaki düşüncelerini değiştirecek ve karbon eğrisini esnetmemizi, gökyüzümüzü mavi tutmamızı ve herkes için sürdürülebilir bir gelecek yaratmamızı sağlayacak.” diyor.
Technip Energies, etanolün kurutularak yaygın olarak kullanılan plastiklerin en önemli yapı taşı olan etilen gazına dönüştürülmesinden sorumlu lider bir mühendislik ve teknoloji şirketidir.
Technip’in Sürdürülebilir Yakıtlar, Kimyasallar ve Döngüsellik Kıdemli Başkan Yardımcısı Bhaskar Patel, “Technip Energies, CleanCloud’u gerçeğe dönüştürmek için bu heyecan verici projede On’u desteklemekten gurur duyuyor” diyor. “Biyo-etilen üretmek için Hummingbird teknolojimizin uygulanması, daha sürdürülebilir bir geleceğe atılan bir adımdır. Ölçeği büyütmek ve CleanCloud™’u dünyaya getirmeye yardımcı olmak için On ekibiyle çalışmayı dört gözle bekliyoruz.” diyor.
Borealis Poliolefinler, Döngüsellik ve İnovasyon ve Teknolojiden Sorumlu Başkan Yardımcısı Lucrèce Foufopoulos, “Borealis bu benzersiz değer zinciri iş birliğinin bir parçası olmaktan heyecan duyuyor” diyor. “Yaratıcı ortaklarımız On, LanzaTech ve Technip Energies ile birlikte karbonda döngüselliği birlikte yaratmaktan ve plastiği fosil bazlı kaynaklara bağlılığından ayırmaktan gurur duyuyoruz. İnovasyon ve iş birliği yoluyla, sürdürülebilir yaşam için temel unsurları yeniden icat etmeye devam ediyoruz.” diyor.
Karbondan Ayakkabı Köpüğü Yolculuğu
LanzaTech, çelik fabrikaları gibi endüstriyel kaynaklardan yayılan karbon monoksiti atmosfere salınmadan önce yakalar. Yakalandıktan sonra, bu emisyonlar patentli bir fermantasyon sürecine girer. Özel olarak seçilmiş ve doğal olarak oluşan bakteriler sayesinde, karbon açısından zengin gaz doğal olarak fermente olur ve geleneksel alkol üretimine benzer bir süreçte (örn. bira mayalama) etanole dönüştürülür. Technip daha sonra etanolün suyunu alarak Borealis tarafından polimerize edilerek katı küçük plastik topaklar halinde EVA (etilen vinil asetat) haline gelen etileni kurutur – On’un ayakkabılar için performans köpüğü olarak kullandığı çok yönlü ve hafif malzeme.
On ayrıca, tüketici sonrası plastik atıklardan dünyanın ilk kimyasal olarak ileri dönüştürülmüş termoplastik poliüretanını (TPU) kullanarak CleanCloud dış taban üzerinde döngüsel girişim Novoloop ile iş birliği yapıyor. Dış taban, katı laboratuvar ve atlet testlerine tabi tutuldu ve önemli ölçüde karbon ayak izi azaltma ile fosil türevi TPU’larla karşılaştırılabilir özellikleri karşıladı. Üst kısım için On, karbon emisyonlarından yapılan polyester bazlı bir tekstil yaratmak için genç Fransız startup Fairbrics ile iş birliği yapıyor.
Sürdürülebilir bir geleceğe doğru hep birlikte yürüyebilmek için topyekûn bir gayret içerisinde olmalıyız. Tüm çabasını gönülden ortaya koyan On’un diğer üreticilere ilham olmasını diliyoruz.
