İklim değişikliği yüzünden nesli tükenen hayvanlar tür ve sayı açısından gün geçtikçe artmaktadır. Son yapılan araştırmalar gösteriyor ki geçtiğimiz son 40 yıl içerisinde Dünya’daki biyoçeşitlilik konusunda yüzde 52 oranında bir kayıp yaşanmıştır. Bir hayvanın neslinin tükenmekte olması,türünün yok olma tehdidi ile karşı karşıya olduğunu göstermektedir.
İki yıl arayla Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından yayınlanmakta olan kırmızı liste toplam sayıları 50’den az kalmış olan hayvanları gösterirken; yayınlanan hassas hayvanlar listesi ise sayıları toplamda 1000’den az kalmış olan hayvanları listelemektedir.
İnsan kaynaklı nesli tükenen hayvan türü toplamda 784 olarak tespit edilmişken, 16.119 hayvan türünün ise yine insan faktörü nedeniyle nesillerinin tehlikede olduğu ortaya konmuştur. Yani insan faktörü de iklim değişikliği yüzünden nesli tükenen hayvanlar kadar ciddi bir istatistik ortaya koymaktadır.
Doğal yaşam alanları tahrip edilerek hayata tutunmaya çalışan bu hayvanların yok olması, doğadaki düzeni etkilemekle birlikte bitki ve insan yaşamını da olumsuz etkilemektedir.
İklim Değişikliğinin İnsan Üzerindeki Etkisi
Çoğu kişinin bildiğinin aksine yalnızca iklim değişikliği yüzünden nesli tükenen hayvanlar fazlalaşmamakta, var olan küresel iklim değişikliği aynı zamanda insan hayatını da olumsuz yönde etkilemektedir.
İklim değişikliği ve küresel ısınma çevre koşullarında değişiklik yaratarak, sağlık kavramının önemli bileşenlerinden olan içme suyu, temiz hava ve beslenmeyi de ilerleyen dönemlerde etkileyecektir. İnsanoğlu tarih boyunca iklim ve coğrafi koşullar nedeniyle göç etmek zorunda kalmıştır. Günümüzde ise söz konusu bu göç hareketleri değişen iklim koşulları nedeniyle Papua Yeni Gine’deki bazı topluluklar ve Vanuatu Adaları’nda gözlemlenmektedir. Bu topluluklar küresel ısınmanın etkisiyle yükselen sulardan kaçarak daha yüksek bölgelere yerleşmeye başlamışlardır.
Yapılan son araştırmalara göre 7.3 milyar insan da iklim değişikliği nedeniyle risk altında olduğu tespit edilmiş ve 2050 yılında iklim nedeniyle göç eden toplam insan sayısının 250 milyon olacağı öngörülmektedir.
Zorunlu göçün yanı sıra, araştırmacılar hastalıklar ve doğal afetler ile ilgili de tahminlerde bulunmaktadır. Ayrıca, yükselen sıcaklıkla birlikte birçok tarım mahsülünün elde edilemeyeceği ve bu nedenle bazı bölgelerde kıtlık yaşanabileceği yönünde uyarmaktadır. Şiddeti artan yağışların sıtma taşıyan sivrisineklerin yaşaması ve çoğalması için ortam hazırlayarak ölümcül humma hastalıklarının yeniden insan ırkını tehdit edebileceği de araştırma bulguları arasındadır.
İklim Değişikliği Yüzünden Nesli Tükenen Hayvanlar
Anavatanı olan Çin’in milli sembolü pandalar, imparator ismiyle anılan penguenler, bir akdeniz alt türü olan kısa gagalı yunus, Asya fillerinden 50 cm daha kısa ve çok daha uysal olan pigme borneo fili, 10 yıldır koruma altında olan fakat bir türlü çoğaltılamayan altın başlı langur, kutupların sahibi olan kutup ayıları, dünyanın en nadir memelileri olan javan gergedanı, balıkçı ağlarına kolayca takılarak azalan Meksika yunusu, Kuzey Amerika’nın yerli gelinciği kara ayaklı dağ gelinciği, Nijerya ve Kamerun’da bulunan Cross River Gorili, sadece Suatra adasında görülen Sumatra kaplanı, büyüklüğü nedeniyle değerli olan dev Mekong yayın balığı dünya genelinde nesilleri en fazla tükenmekte olan hayvanlardır.
Türkiye’de İklim Değişikliği Nedeniyle Nesli Tükenmekte Olan Hayvanlar
İklimin hayvanlar üzerindeki etkileri ülkemizdeki hayvanlar alemini de olumsuz yönde etkilemektedir. Değerli postları nedeniyle kaçak olarak avlanan vaşak, en son Ankara’da görülmüş olan leopar, Siirt ve Hakkari’de görülmüş olan Hazar kaplanı, Kuzey ormanlarında yaşayan yaban kedisi, Foça’da yoğun olarak görülen Akdeniz foku, evcil eşeklerle kırmalaşan Asya yaban eşeği, Güney Anadolu’da görülen Afrika eşeği, tarpan olarak da bilinen Avrupa yaban atı, yağış alan bölgelerde yaşayan kızıl geyik, koruma altına alınmış olan alageyik, ürkek olduğu kadar çevik bir hayvanda olan çengel boynuzlu dağ keçisi, sadece Urfa’da bulunan ceylan, Kahramanmaraş’ta bulunan kunduz, iri ve hantal bir hayan olan su maymunu, avlanmaları yasaklanan oklu kirpi, insanlara saldırmayan sırtlan, yırtıcı bir kedigil olan karakulak, sayıları en hızla azalan kızıl akbaba ve kara akbaba ülkemizde iklim değişikliği yüzünden nesli tükenen hayvanlar arasındadır.
Düşüncelerinizi Paylaşın