Eski tuşlu akılsızlar, yeni dokunmatik akıllılar, tüplü televizyonlar, led ekran monitörler, bir dönemin netbookları, dünün notebookları, hatta bugünün tabletleri, akıllı saatleri…
İZTO’nun yayınladığı bir rapora göre sadece bir yılda ülkemizde ortaya çıkan elektronik atık miktarı ortalama 530.000 ton. Bu miktarın kayda değer bir kısmını, yukarıda saydığımız bilişim ve telekomünikasyon ürünleri oluşturuyor ve sayı her yıl ortalama olarak %8.8 oranında artıyor. Tabii elektronik kablolar ve şarj aletlerini hesabın içine dahil etmiyoruz bile…
Peki 530.000 ton elektronik atığın ne kadarı geri dönüştürülmüş? Cevap biraz düşündürücü; 30.000 ton. Yani sadece bir yılda ortaya çıkan 500.000 ton elektronik atığın akıbeti ile ilgili herhangi bir bilgimiz yok.
Elektronik atıkların içinde bulunan kurşun, civa, berilyum, kadmiyum gibi toprağa, havaya veya suya karıştığı takdirde sadece insan sağlığını değil, çok büyük bir bölgede tüm yaşamsal faaliyetleri tehdit eden tehlikeli kimyasallar yıllardır olduğu gibi, 2017 yılında da düzensiz ve takip edilemeyen bir şekilde çöpe gidiyor.
Çöpe giden elektronik atıkların nasıl bertaraf edildiği ile ilgili kesin bir bilgi olmamakla birlikte eğer diğer geri dönüşümü mümkün olmayan atıklar gibi atık yakma tesislerine gidiyorlarsa veya toprağa gömülüyorsa, burada büyük bir sorunla karşı karşıya olduğumuzu artık fark etmeli ve bu konuda çözüm üretmek için harekete geçmeliyiz.
Toplio ‘da bu sorunu çözmek üzere yola çıkan bir sosyal girişim projesi. 2018 yılında kurulan Toplio ile evinizde veya işyerinizde oluşan elektronik atıkların evinizden alınarak lisanslı elektronik atık toplama tesislerine iletilmesini sağlayabilirsiniz.
Bir mobil uygulama olarak hizmet verecek olan Toplio sayesinde artık elektronik atıklarınızı güvenli, hızlı ve kolay bir şekilde geri dönüştürebilecek üstelik bu atıklarınız sayesinde kazanç bile elde edebileceksiniz.
Toplio üzerinden geri dönüşüm sürecine aktardığınız elektronik atıklarınız, sistem tarafından değerlendirilecek ve hesabınıza puanlar tanımlanacak. Örneğin; miadını doldurmuş, bozuk ve çalışmayan eski bir bilgisayarınız olduğunu düşünelim. Bu atık haline gelmiş bilgisayarınızı Toplio’ya teslim ettiğinizde size bunun karşılığında bazı puanlar verilecek.
Bu puanları isterseniz kendi banka hesabınıza Türk Lirası olarak aktarabilir, isterseniz Toplio’nun anlaşmalı olduğu markalardan indirim kuponu – hediye çekine dönüştürebilir veya TEMA, Toplum Gönüllüleri Vakfı, WWF ve benzeri sivil toplum kuruluşlarına bağış yapabilirsiniz.
Yani Toplio sayesinde elektronik atığınız, isterseniz sosyal fayda, isterseniz tasarruf, isterseniz de kazanç imkanı yaratacak.
Toplio, özellikle bilişim ve telekomünikasyon ürünlerinin atıklarında ortaya çıkan veri güvenliği problemini de anlaşmalı olduğu tesisleri yasal yükümlülükler altına sokup denetleyerek ortadan kaldırmış oluyor.
Uygulama sayesinde hem kapınıza kadar gelip atığınızı alacak olan kişinin bilgilerine ulaşabileceğiniz için, hem de atığınızın lojistik faaliyetini takip edebileceğiniz için güvenlik sorunu yaşamıyorsunuz.
Ekim ayında İzmir’de ClimateKIC tarafından dünyada 100’den fazla şehirde eş zamanlı olarak gerçekleştirilen İklim Değişikliği Hackathon’u Climathon’da 1.lik ödülünü kazanan Toplio, DEÜ Depark Bambu Kuluçka Merkezi’nin ön hızlandırma programından da 1.likle mezun olarak ön kuluçka aşamasında çalışmalarına devam etmeye hak kazandı.
Tübitak’ın 1512 BİGG programı kapsamında elektronik atıkların tersine lojistiğinde çevreci bir yaklaşımla hayata geçirecekleri rota optimizasyonu yazılımı ile sadece son kullanıcısına değil, sistemine dahil olmak isteyen taşıyıcılara ve tesislerin saha organizasyonlarına da önemli bir katkı sağlayacak olan Toplio, ülkemizden başlayarak tüm dünyadaki elektronik atıkların doğru bir şekilde geri dönüştürülmesi için benzersiz bir pazar yeri oluşturmayı hedefliyor.
Birleşmiş Milletler’in Küresel Sürdürülebilirlik 2030 hedefleri, Avrupa Komisyonu’ndan 2012 yılında geçen ve tüm üye/aday ülkeleri kapsayan döngüsel ekonomi eylem planı ve ülkemizde başlatılan Sıfır Atık Politikası kapsamında hem ulusal hem de uluslararası arenada çeşitli hibe, teşvik ve desteklere ulaşabilmeyi hedefleyen Toplio’nun kurucusu Umur Ozan “Kendimizi sosyal fayda sağlayan teknolojik bir girişim olarak tanımlıyoruz. Sosyal girişimlerin en önemli özelliği sahip oldukları topluluk bilincidir. Biz de topluluk olma bilincinin önemsiyor ve kendi topluluğumuzu oluşturarak elektronik atıkların çevreye verdiği zararları en aza indirebilmek için çeşitli faaliyetler, etkinlikler düzenlemek için hazırlıklar yapıyoruz.” diyor ve Toplio topluluğunun içinde yer almak isteyen herkese kapılarının açık olduğunu belirtiyor.
Düşüncelerinizi Paylaşın