20. yüzyılda dünyamızda petrolden başka enerji kaynakları olduğu fark edildiğinden beri hayatımıza giren bir kavram olan yenilenebilir enerji kaynakları hem ülkelerin hem de büyük şirketlerin gelecek planları arasında gündem oluşturan en önemli maddeler arasında yer alıyor.
Genellikle akademik makalelerde ve kimi zaman televizyon haberlerinde rastladığımız bu tabire biraz yakından bakalım.
Yenilenebilir Enerji Nedir?
Albert Einstein, her şey enerji ile alakalıdır ve her şey yalnızca bundan ibarettir diye başlayıp devam eden sözleri ile birçok konuda olduğu gibi geleceğe ışık tutan bir tutum sergilerken belki de yaşadığı dönemde ne demek istediği tam anlaşılamamıştı. Günümüzde uğruna ambargolar konan, savaş tehditleri savrulan enerji kavramı kurulmak istenen imparatorluklardan bağımsız olarak ele alındığında bütün insanlık için hayati bir önem taşımaktadır.
Yenilenebilir enerji doğanın kendi bünyesinde bir döngü içinde devamlı olarak bulunan enerjilere verilen genel ad olarak tanımlanabilir. Yeryüzünde bir güç oluşturan her etmen, içinde enerji barındırır. Depremler, yıldırımlar, kasırgalar ve gel git olayları bir çırpıda akla gelebilecek örneklerden bir kaçıdır.
Enerji sözcüğü toplumlarda ilk olarak hareket eden cisimleri çağrıştırsa da bu aslında çok küçük bir dilimi kapsamaktadır. Örneğin güneş bünyesinde barınan enerji hareketten değil ısıdan kaynaklı olarak ortaya çıkan bir türdür. Diğer yandan bu enerjiler asla ilk görünümlerinde olduğu gibi durmaz. Enerji potansiyel veya kinetik olabilir ama stabil olması kesinlikle söz konusu değildir.
Enerjinin stabil olamayacağı gerçeği yenilenebilir enerji kaynakları konusunun da temelini ortaya çıkaran bir önermedir. Yaşanan doğal süreç içerisinde bir döngü halinde kendini sürekli yenilemesi, bir enerji türünün çeşitli şekillerde kendini göstermesine olanak tanır. Doğanın insanlara yol gösterdiği şekilde de doğru metotlarla bu sirkülasyonu manipüle etmek mümkünlük kazanır.
Yenilenebilir Enerji Kaynakları Nelerdir?
Doğada kendi halinde bir döngüye kapılan enerjileri bu kategoriye dahil edebiliriz. Bilim tarihi boyunca kaynaklarına göre gruplara ayrılan enerji kaynakları 8 ana başlık halinde toplanmıştır. Bu başlıkları şu şekilde sıralamak mümkündür.
- Rüzgar enerjisi
- Güneş enerjisi
- Hidrolik enerji
- Jeotermal enerji
- Biyokütle enerjisi
- Gelgit enerjisi
- Dalga enerjisi
- Hidrojen enerjisi
Neden Bu Kadar Önemli?
Aslında yenilenebilir enerji kavramının önemini anlamak için tarih boyunca Ortadoğu’da yaşanan kaosu ve ölen binlerce insanı aklımıza getirmemiz yeterlidir. Petrol ve doğalgaz rezervlerini eline geçirmek isteyen, deyim yerindeyse büyük oyuncular, bu enerji kudretine sahip olabilmek için her yola başvurmuşlardır. Fakat petrolün tükeneceği gerçeği iyice yüzümüze vurulmaya başlayınca alternatif yöntemlere gösterilen ilgi de artmıştır.
Hal böyle olunca dönemin enerji avcıları geleceğin temellerinin enerji üzerinde yükseldiğini görmüş ve bütün çalışmalarını bu yola sevk etmiştir.
Enerji üretimi konusunda kaynağın yeterliliğinden ziyade üretim maliyeti üzerinden planlama yapılır. Yapılan maliyet hesaplarında doğanın armağanı olarak insanlığı sunulan enerji kaynaklarından elde edilen gücün bu üretim maliyetini minimize ettiği gözlemlenebilir. Endüstriyel mühendisliğin birincil konusunu oluşturan optimizasyon yasalarına göre de bu tarz enerjiden alınan fayda maksimum düzeyde olmaktadır.
Ayrıca diğer enerji üretim yöntemlerinde olduğu gibi bitme sorunu olmayan bir kaynakla çalışıldığı için devamlılık arz eden bir mekanizma oluşturmak hem üreten için hem de tüketici için büyük bir avantaj sağlamaktadır.
Sonuç olarak yenilenebilir enerji kaynakları ekonomik anlamda sağladığı olumlu etkenler ve süresiz kullanım imkanı sunması sebebi ile dünya üzerinde yaşayacağımız geri kalan zamanlar için adeta bir insanlık kurtarıcısı vazifesi görmektedir.
