Rüzgar Enerjisi Nedir, Nerelerde Kullanılır?

Rüzgar Enerjisi Nedir?

İçindekiler

Rüzgar temiz, ücretsiz ve kolayca bulunabilen bir yenilenebilir enerji kaynağıdır. Rüzgar enerjisi, mekanik güç veya elektrik üretmek için rüzgarın kullanıldığı süreci tanımlar. Rüzgar türbinleri, rüzgardaki kinetik enerjiyi mekanik güce dönüştürür. Bu mekanik güç belirli görevler için kullanılabilir (tahıl öğütmek veya su pompalamak gibi) veya bir jeneratör ile elektriğe dönüştürülebilir.

Rüzgar enerjisi en olgun ve gelişmiş yenilenebilir enerjidir. Hava akımlarının etkisiyle üretilen kinetik enerjiyi kullanarak rüzgar yoluyla elektrik üretir. Sera gazlarının salımını azaltan ve çevreyi koruyan temiz ve yenilenebilir enerji kaynağıdır.

Rüzgar enerjisi, eski çağlardan beri yelkenli tekneleri hareket ettirmek veya değirmenleri çalıştırmak için kullanılmıştır. Yirminci yüzyılın başlarından beri rüzgar türbinleri aracılığıyla enerji üretiliyor. Rüzgar türbini ile elektrik üretme sürecince rüzgar bir pervaneyi çalıştırır ve mekanik bir sistem aracılığıyla elektrik üreten bir jeneratörün rotorunu döndürür.

Rüzgar türbinleri, her gün dünyanın her yerinde rüzgarın gücünü yakalayıp elektriğe dönüştürüyor. Rüzgar enerjisi üretimi, temiz ve sürdürülebilir bir şekilde dünyamıza güç sağlama şeklimizde giderek daha önemli bir rol oynamaktadır.

Rüzgar Nasıl Elektriğe Dönüşür?

Rüzgar türbini, esas olarak rüzgarın itme gücünün etkisiyle dönen bir pervanenin mekanik enerjisini elektrik enerjisine dönüştüren bir cihazdır. Buradaki işlem elektrik ve manyetizma arasındaki ilişkiye dayanır.

Bir manyetik alan içinde bir tel yada elektrik ileten herhangi bir iletken hareket ettiği zaman telde elektrik akımı oluşur.

Dönen bir şaftın ucuna eklenmiş olan bir mıknatıs, durgun bir iletken telden sarılmış bobinin içine yerleştirilir. Mıknatıs döndüğü zaman, jenaratörün büyüklüğüyle orantılı olarak bir akım oluşturur. Elektrik gücü için kullanılan akım işte bu akımdır.

Daha sonra bu elektriğin gerilim ve akım düzeyi, trafo gibi araçlarla arzu edilen düzeylere ayarlanır. Dolayısıyla bir rüzgar türbini; pervane, buna bağlı bir jenaratör ve ardından gelen, voltaj ve akım düzenleyici veya dönüştürücülerinden oluşur.

Aynı yerde bulunan rüzgar türbinleri grubu, rüzgar çiftliği olarak bilinir. Rüzgar türbinleri, türbinler tarafından üretilen düşük voltajlı elektriğin, elektrik şebekesine dağıtılmak üzere yüksek voltajlı yenilenebilir elektriğe dönüştürüldüğü bir güç trafo merkezine yer altı kabloları ile bağlanır.

Rüzgar Enerjisi Kullanımı

Gerek Türkiye’de gerekse dünya çapında alternatif bir enerji arayışı var dolayısıyla rüzgar enerjisi nedir nerelerde kullanılır sorusunun cevabı büyük bir önem taşıyor. Hidroelektrik santrallerin su kaynaklarına zarar vermesi, termik ve nükleer santrallerin çevre için taşıdığı tehlikeler dünyanın dört bir yanında rüzgar enerjisinin rağbet görmesine sebep oldu. Ancak bu alternatif enerji kaynağının bugün kısıtlı bir alanda kullanıldığını söyleyebiliriz. Günümüzdeki kent yerleşimleri, rüzgar enerjisinin her alanda kullanılması için uygun değil.

Diğer yandan, bunun geçici bir durum olduğunu söylemek mümkün. Keza sürdürülebilir mimari ve kentleşme projeleri ön plana çıktıkça rüzgar ve güneş enerjisi kaynakları da önem kazanmaya başlıyor.

Rüzgar Enerjisi Şebeke Elektriğinde Kullanılabiliyor Mu?

Yerleşim yerlerinin elektrik şebekeleri için gerekli olan enerjiyi bugün rüzgar santrallerinden üretmek oldukça zor. Üstelik bu verimli bir yöntem de değil. Dolayısıyla günümüzde rüzgar enerjisi nedir nerelerde kullanılır sorusunun kapsamına şebeke elektriği girmiyor. Ancak önümüzdeki yıllarda rüzgar enerjisinde bazı gelişmelerin olacağı ve bu enerjinin konut/işyeri için de kullanılabileceği söylenmekte.

Özellikle sürdürülebilirlik projelerinde rüzgar enerjisi büyük bir öneme sahip. Konutların, binaların ve yerleşim yerlerinin otonom olarak elektrik üreteceği projelerde rüzgar türbinlerine büyük önem veriliyor. Hatta sürdürülebilirlik ilkeleriyle üretilmiş olan bazı konutların rüzgar türbini ile kendi enerjilerini ürettikleri bilinmekte. Bu enerji kaynağıyla geniş alanların ihtiyacını karşılamak yakın zamanda mümkün görünmüyor ancak otonom sistemler geliştiğinde mümkün olabilir.

Rüzgar Enerjisinin Kullanım Alanları Hangileridir?

Tarım: Rüzgar enerjisinin Türkiye’de en çok kullanıldığı alanın tarım olduğunu söyleyebiliriz. Tarımsal üretim için gerekli olan su pompalama ve tahıl öğütme sistemleri genellikle rüzgar enerjisiyle çalışıyor. Urla-Demircili bölgesinde tarım alanlarına enerji sağlayan rüzgar santralleri bulunmakta. Ayrıca Balıkesir’de Yücel Tarım tarafından işletilen ve tarım bölgeleri için enerji ihtiyacını karşılayan bir santral bulunuyor.
Sanayi: Sanayi kuruluşlarının enerji ihtiyacını şebeke elektriği dışında bir kaynaktan karşılaması son derece önemli. Bu hem kentteki elektrik sirkülasyonu hem de kuruluşlar için büyük önem taşıyor. Türkiye cumhuriyeti sınırları içinde faaliyet gösteren birçok enerji kuruluşu, elektrik ihtiyacını rüzgar türbinlerinden karşılamakta. Ana üretimde rüzgar enerjisinin kullanımı pek yaygın olmasa da lojistik için gerekli olan enerji genellikle rüzgar santrallerinden karşılanıyor. Derby, Kıvam Gıda, Sermetal gibi şirketlerin arazilerinde rüzgar santralleri bulunmakta. Ayrıca Tokat’taki Organize Sanayi Bölgesi’nde de bir rüzgar santrali yer alıyor.
Enerji Yönetimi: Su şebekelerinde en verimli enerji kaynağının rüzgar olduğunu söyleyebiliriz. Özellikle su depolama ihtiyacı için rüzgar türbinlerinden elde edilen enerji kullanılıyor. Şehirlerin su şebekelerinde, içme suyu üreten yerlerde ve arıtma tesislerinde rüzgar enerjisinin iyi bir alternatif yarattığını söylemek mümkün.

Konut Alanları: Rüzgar enerjisinin konut alanlarında kullanımı sınırlı olsa da, bunun örnekleri bulunuyor. Dünyada bunun birçok örneği var, San Fransisco’da yer alan Cazenave Apartmanları’nın enerjisi tamamen rüzgar türbinleriyle üretilmekte.

Türkiye’de rüzgar türbinleri genellikle bahçe aydınlatmaları ve su tesisatları için kullanıyor. Konutların elektrik ihtiyacı rüzgar santralleri tarafından karşılanmıyor.

Sonuç:

Rüzgar enerjisi, asla tükenmeyen yenilenebilir bir kaynağa dayanır. Santral doğru yerde kurulduğu sürece çevreyi tehdit etmez, aksine ekosistem için faydalı bir yöntem teşkil eder. Bugün rüzgar santrallerinin kullanım amaçlarını belli başlıklar altında incelemek mümkün.