Doğamızı korumak için yapabileceğimiz en güzel şeylerden birisi de atık maddelerin geri dönüşüme katılmasına yardımcı olmaktır. Gündelik hayatımızın her alanında; okulda, iş yerinde, alışveriş merkezlerinde, evde kullandığımız kağıt maddesinin doğaya geri dönüşü ve tekrar kullanımı uzun zamandır bilinmekte ve uygulanmaktadır. Günümüzde dönüşüme gönderilen kağıtlar ile tekrardan kağıt ve türevleri maddeler üretilebilmektedir.
Kağıtlar, geri dönüşüm olarak en kolay şekilde işlenen maddelerden birisidir ve biriktirilmesi ve toplanması bakımından da diğer atık maddelere göre kullanıcılara ve bu konu ile ilgilenen kuruluşlara büyük kolaylıklar sağlamaktadır.
Atık Kağıtları Nasıl Değerlendirebiliriz?
Öncelikle, kağıtların yapımı için ağaçların kullanıldığı ve ağaçların da yaşayan dünyamızın can damarları olduğunu unutmamamız gerekir. Kesilen, yok edilen her bir ağaç çocuklarımızın geleceğini olumsuz yönde etkileyebilir. Eğer 1 ton kağıt geri dönüşümle tekrar kullanılabilir hale getirilirse yaşayan 17 adet ağaç kesilmez ve dünyamıza oksijen üretmeye devam edebilirler.
Kağıt atıklar için neler yapmalı sorusunun yanıtı ise çok basittir. Defter, kitap, gazete, dergi, karton gibi kullanılan kağıt ürünlerini buruşturup çöpe atmak yerine bu atıkları toplama ünitelerine atabilirsiniz. Böylelikle atıklar, geri dönüşüm için gerekli tesislere iletilebilir. Ülkemiz genelinde bu konu ile ilgilenen pek çok kuruluş ve kağıt toplama kutusu bulunmaktadır. Sokaklarda ve hatta alışveriş merkezlerinde bile bahsettiğimiz bu toplama ünitelerine rastlayabilirsiniz.
Kağıdın Geri dönüşüm Süreci
İster kendi kağıdınızı geri dönüştürün, ister endüstriyel ölçekte kağıdı geri dönüştürün, süreç temelde aynıdır. Bununla birlikte, kalın karton kutulardan daha az adım gerektiren ince hafif gazete ile geri kazanılan kağıdın kalitesine bağlı olarak bazı durumlarda adımlar eklenebilir veya atlanabilir.
Kağıttaki bisfenol A, ftalatlar, fenoller, mineral yağlar, poliklorlu bifeniller (PCB’ler) ve toksik metaller gibi daha fazla sayıda kirleticiyi gidermek için ek adımlar da eklenebilir.
1. Adım: Toplama
Kağıt geri dönüşüm süreci, kağıt atıklarını toplayan ve kutularda depolayan bireysel kullanıcılarla (evler, işyerleri, üniversiteler, endüstriyel üreticiler) başlar.
Geri dönüşümcüler ve kağıt tüccarları bu kağıdı toplar ve büyük bir geri dönüşüm kabında birleştirir.
2. Adım: Ayırma ve taşıma
Kağıt toplandıktan sonra kalite açısından ölçülür ve derecelendirilir. Benzer niteliklere sahip atık kağıtlar, hamurdan çıkarılabilecek benzer miktarda lif içerdiğinden birleştirilir. Kağıt daha sonra kağıt fabrikası geri dönüşüm tesislerine taşınır.
Geri dönüşüm tesisine vardığında kağıdın miktarı ve kalitesi (temizliği ve türü) ölçülür ve geri dönüştürücüye bir satın alma sözleşmesi düzenlenir. Bu kağıt kalitesi ölçümleri, atık kağıt türünün kabul edilip edilmediğini belirlemek için de kullanılır; bazı geri dönüştürücüler karışık türde geri kazanılmış kağıt kabul ederken, diğerleri yalnızca tercih edilen kalitede atık kağıt sınıflarını kabul etmektedir.
Geri dönüşüm tesisi tarafından kabul edildikten sonra, geri kazanılan kağıt daha sonra yüzey işlemine ve yapısına göre tasnif edilir. Örneğin, gazeteler gibi çok ince hafif kağıtlar, kağıt klasörler gibi kalın kağıt malzemelerden ayrı tasnif edilir. Bu sıralama önemlidir, çünkü geri kazanılan malzemelere bağlı olarak farklı derecelerde kağıt malzeme üretilir.
3. Adım: Parçalama ve kağıt hamuru haline getirme
Sıralamadan sonra kağıt, malzemeyi küçük parçalara ayırmak için parçalanır. Malzeme ince kıyıldıktan sonra, kağıdın liflerini parçalamak ve ayırmak için hidrojen peroksit, sodyum hidroksit ve sodyum silikat gibi diğer kimyasallarla birlikte büyük miktarda su eklenir.
Hamur olarak bilinen elde edilen bulamaç solüsyonu yulaf ezmesi kıvamına sahiptir ve kağıt yapımında kullanılan ham maddedir. Geri kazanılan kağıt malzemelerinin kağıt hamuruna dönüştürülmesine yönelik bu işlem kağıt hamuru olarak bilinir.
Kağıt hamuru daha sonra bir dizi ekrandan ve geri kazanılan kağıda dahil olan ataç, zımba teli, bant ve plastik filmler gibi daha büyük kirleticileri çıkarmak için santrifüj benzeri bir işlemden geçirilir.
Adım 4: Yüzdürme tankı / mürekkep giderme
Daha büyük kirleticileri çıkardıktan sonra, ürünün saflığını ve beyazlığını artırmak için kimyasalların ve hava kabarcıklarının boyaları ve mürekkepleri çıkardığı bir yüzdürme tankına kağıt hamuru eklenir.
Ürün olarak beyaz bir renk isteniyorsa, beyazlığı daha da artırmak için hidrojen peroksit ve diğer beyazlatıcı maddeler eklenebilir. Bu adım, son işleme aşaması için hazır olana kadar hamuru sürekli olarak ağartır.
Bazen renkli ürünler oluşturmak için boyalar eklenir ve bazı durumlarda parlak beyaz bir baskı kağıdı oluşturmak için az miktarda mavi ve siyah boya eklenir. Kağıt havlu yapımında kullanılan kağıt hamuru gibi kahverengi kağıt hamuru ağartılmamıştır.
Bu aşamada yüzde 99’u ve yüzde biri lif olan hamur, özelliklerini geliştirmek için yeni malzemelerden yapılan hamurla birleştirilebilir ve daha sonra bir kağıt makinesine pompalanır.
Adım 5: Yeniden kullanım için kurutma / bitirme
Hamur daha sonra yüzde 50 su ve yüzde 50 elyaftan oluşan bir ürün oluşturmak için fazla suyu bastıran silindirlerden veya titreşimli bir makineden geçirilir. Kağıt hamuru tek başına kullanılabilir veya kağıda ekstra güç veya pürüzsüzlük vermek için hamura ilave işlenmemiş ağaç lifi eklenebilir.
Pürüzsüz baskı için kuşe kağıt isteniyorsa, kağıt yapım işleminin sonuna doğru veya işlem tamamlandıktan sonra kağıda bir kaplama karışımı uygulanabilir.
Daha sonra, levhalar 130 Fahrenheit dereceye varan sıcaklıklarda buharla ısıtılan silindirlerden geçerek uzun sürekli düzleştirilmiş kağıt ruloları oluşturur. Bu kağıdın tek bir rulosu 30 fit kadar geniş olabilir ve 27 metrik tona kadar çıkabilir.
Bu aşamada, mürekkebin kağıt mendil üzerine yazarken olduğu gibi yayılmasını önlemek için bazen kağıda patates nişastası gibi kaplamalar eklenir. Rulonun uçları daha sonra kesilir ve yeni kağıt hamuru yapmak için geri dönüştürülür.
Ortaya çıkan kağıt rulosu daha sonra daha küçük bölümler halinde kısaltılır ve ürünlerini yapmak için gazete baskısı, ambalaj kağıdı, baskı kağıdı ve üflemeli selüloz yalıtımı gibi kağıt kullanan çeşitli üreticilere gönderilir.
Gazetenin tüm geri dönüşüm süreci yaklaşık 7 gün sürüyor ve araştırmalar, kağıdın bütünlüğünü kaybetmeden önce yaklaşık 7 kez geri dönüştürülebileceğini gösteriyor.
Günümüzde geri dönüşüme katılan kağıtlardan pek çok şekilde faydalanabiliriz. Çeşitli ürünler için kullanılacak ambalaj ve paketleme kutuları, tuvalet ve banyo kağıtları, çeşitli defter ve kitaplar geri dönüşümle elde edilebilecek ürünlerden bazılarıdır.
Öncelikle bu güzel ve hoş anlatımınız için teşekkür ederim.
Gayet konuya her açıdan değinmişsiniz. Ama O geri dönüşüm yapılırken ki enerji tasarrufunu da eklerseniz çok daha güzel olur.