Biyobozunur, bir diğer deyişle “Biyolojik olarak parçalanabilir”, kelime anlamı olarak bakteriler veya mantarlar gibi mikroorganizmaların biyolojik (oksijenli veya oksijensiz) hareketiyle doğal ortamda özümsenirken, parçalanma (ayrışma) yeteneğini ifade eder. Bu sürecin ekolojik açıdan bir zararı yoktur.
Yiyecek ve bitkiler gibi bazı atıklar doğal olarak biyolojik olarak parçalanabilirken, bazı atıklar zararlı kimyasallara veya gazlara dönüşebilir.
Sorun şu ki, kullandığımız veya ürettiğimiz her şeye biyolojik olarak parçalanabilir denebilir çünkü sonunda her şey bozulur (organik atıklardan, ahşap çatal bıçak takımına, plastik ambalajlardan çelik ürünlere kadar). Elbette bu bozunma süreci çok uzun bir zaman alabilir. Bu nedenle, gıda etiketlerine “biyolojik olarak parçalanabilir” kelimesini koymak, daha çevreci alışveriş seçimleri yapmaya çalışan biri için çok da yararlı değildir.
İçindekiler
Avrupa Komisyonu’na Göre Biyobozunur Atıkları Neler Kapsar?
Avrupa Komisyonu biyobozunur atıkları, bahçe ve park atıkları, evlerden, restoranlardan, yemek şirketlerinden ve perakende satış tesislerinden gelen yiyecek ve mutfak atıkları ve gıda işleme tesislerinden gelen benzer atıkları kapsayacak şekilde değerlendirmektedir. Ormancılık veya tarım artıkları, gübre, kanalizasyon çamuru veya doğal tekstil, kağıt veya işlenmiş ahşap gibi atıklar biyobozunur atık kapsamında değerlendirilmez. Ayrıca gıda üretiminin atık haline gelmeyen yan ürünleri de hariç tutulur.
Biyobozunur Atıkların Çevresel Etkileri
Katı atık sahalarında ayrışan atık, emisyon anında karbondioksitten 100-120 kat daha güçlü bir gaz olan zararlı metan üretir. Bu nedenle belediyelerin biyobozunur atıklarını azaltılması önemlidir.
Biyobozunur Plastik Nedir?
Biyobozunur plastik, mikroorganizmaların varlığına maruz kaldığında parçalanacak şekilde tasarlanmış plastiktir, genellikle doğal yan ürünlerden yapılır ve endüstriyel ortamlarda titizlikle kontrol edilen sıcaklık ve nem koşullarını takip eder. Biyobozunur ve kompostlanabilir plastiğin çoğu biyoplastik olarak adlandırılır ve genellikle fosil yakıtlardan ziyade bitkilerden (bambu veya şeker kamışı gibi) yapılır.
Bu biyoplastiklerin etkili bir şekilde biyolojik olarak parçalanabilmeleri ve endüstriyel kompostlama tesislerinde kullanılabilmeleri için kompostlanabilirliklerinin uluslararası standartlara göre onaylanması gerekir.
Okuyun: Plastiğe Alternatif Olarak Gösterilen “Biyoplastik” Gerçekten Göründüğü Kadar Masum mu?
Biyolojik bozunmaya ilişkin en tanınmış standartlardan biri Avrupa EN 13432‘dir. NaturePlast’ın bu konudaki standartlarla ilgili literatür incelemesine göre, bir şeyin biyolojik olarak parçalanabilir olarak kabul edilebilmesi için bazı standartlara uyumlu olması gerekir:
1) Minimum uçuculuk oranı % 50 olmalıdır;
2) İlk kompostlaştırıldıktan 12 hafta sonra 2 mm’lik bir eleğin üzerinde başlangıç ağırlığının en az% 10’unu parçalayabilmelidir;
3) 6 aya kadar en az %90 oranında biyolojik olarak parçalanmış olması gereklidir;
4) Ayrıca, OCDE 208’e göre, toksisite söz konusu olduğunda, elde edilen kompostun karşılık gelen referans komposta göre en az % 90 performans göstermesi gerekir.
Günümüzde biyobozunur maddeler çevrede oluşturdukları zararlardan dolayı seçim konusu olmuş ve gelişmelerinden dolayı pek çok çalışmalar başlanmıştır. Çevre dostu olan ürünler bu teknoloji ile üretilmiştir. Oldukça sık olarak karşımıza çıkan ve günümüzde de yer bulan ambalaj ürünlerinde çevre dostu uygulamalara ihtiyaç duyulması bu sektörde biyobozunur polimerlerin sık kullanımına sebep olmaktadır.
Sıcağa dayanıklı olan laktik asit polimeri bu grup içerisinde PLA denilen yüksek direnci olan ve petrol barındırmayan bir ambalaj malzemesi olması nedeniyle tercih edilmektedir. Ayrıca biyobozunur polimerleri ilaç ve tarım gibi sektörleri de kapsar. Ester, amit ve eter grupları içeren Biyobozunur polimerleri, yenilenebilir hammadde ve geleneksel petrol bazlı olarak ikiye ayrılır.
Oxo Biyobozunur Nedir?
Oxo-biyobozunur plastik, petrol esaslıdır ve içerisinde katkı maddeleri eklenebilir. Nişasta biyobozunur plastiğin hammaddesidir. Çözünmeyi hızlandırmak için ise Oxo-biyobozunur maddelerin içerisine katkılarda bulunulur. Belirli bir süre sonra ise bu doğrultuda ufalanmaya başlar.
Oxo-biyobozunur plastikler, biyobozunur plastiklerin bir alt kategorisidir. Bu tür plastikler, geleneksel plastiklerin oksidasyon süreçleri ile biyolojik olarak parçalanabilme yetenekleri kazandırılmış plastiklerdir. Oxo-biyobozunur plastikler, genellikle geleneksel plastiklerin oksijen ve ultraviyole (UV) ışığının etkisiyle çevreye salınan zararlı mikroplastik parçacıklarını azaltmayı amaçlar.
Bu plastiklerin biyobozunur olabilmesi için, içlerine oksidasyon teşvik edici katkı maddeleri eklenir. Bu katkı maddeleri, plastiklerin hava ve UV ışığına maruz kaldıklarında oksitlenmelerini hızlandırır. Oksitlenen plastikler daha sonra doğal ortamda mikroorganizmaların etkisiyle biyolojik olarak parçalanabilir.
Oxo-biyobozunur plastikler, geleneksel plastiklerden daha çevre dostu bir seçenek gibi görünebilir, ancak bazı eleştirilere tabidir. Bazı uzmanlar, bu plastiklerin oksidasyon sürecinin tam olarak doğal olmadığını ve biyobozunur plastiklerin gerçekten çevre dostu olmadığını savunur. Bu nedenle, bu tür plastiklerin kullanımı ve etkileri konusunda tartışmalar devam etmektedir. Özellikle, bu tür plastiklerin sürdürülebilirlik açısından sağladığı faydaların net bir şekilde kanıtlanması gerekmektedir.
Hammadde Kaynağına Göre Biyobozunur Plastikler
- Nişasta bazlı
- Selülöz bazlı
- Kimyasal sentez yoluyla elde edilen
- Bakteriler tarafından üretilen
- Petrol kaynaklı olanlar olarak gruplandırılabilir.
Biyobozunur Ambalaj Nedir?
Biyobozunur ambalaj, doğada çevre dostu bir şekilde parçalanabilen ve ayrışabilen ambalaj malzemeleri olarak tasarlanmıştır. Genellikle biyoplastiklerden veya diğer biyolojik olarak bozunabilir materyallerden üretilirler. Bu ambalajlar, geleneksel plastik ambalajlara bir alternatif sunar ve doğaya bırakıldıklarında, mikroorganizmaların etkisiyle çözülen, zararlı kimyasal atıkların oluşmasını önleyen bir çevresel sürdürülebilirlik sağlar.
Biyobozunur ambalajlar, gıda, ilaç, kozmetik ürünleri ve diğer tüketim mallarının ambalajlama süreçlerinde tercih edilerek çevresel etkileri azaltmaya yardımcı olur.
Biyobozunur Çöp Poşeti
Doğada Çözünebilir Çöp Torbaları ile sizde sürdürülebilir yaşama katkı sağlayabilir, doğada çözünebilir özellikteki yapılarıyla gelecek nesiller için temiz bir dünya bırakabilirsiniz.
Büzgülü ve büzgüsüz, sızdırmaz ve yırtılmaz yapısı ile ihtiyacınıza yönelik seçerek her alanda güvenerek kullanabilirsiniz.
Biyobozunma Faktörleri
Biyobozunma malzemeleri ve bozulma faktörleri;
- Nem miktarı; Sulu ortam ve Kuru ortam olarak sınıflandırılır.
- Oksijen varlığı; Aerobik ve anaerobikdir.
- Sıcaklık; Endüstriyel kompostlamada yüksek ve toprak ve suda ortam sıcaklığında
- Mikrobiyolojinin türü; Bakteri, mantar vb
- Mikrobiyolojinin yoğunluğu; Endüstriyel kompostlamada ve açık arıtmada yüksek, toprak ve suda düşük
- Tuz Konsantrasyonu
Sonuç olarak, biyobozunur malzemeler, karbon emisyonlarını azaltma potansiyeli taşıyan ve yenilenebilir kaynaklardan üretildikleri için çevre dostu bir çözüm sunarlar. Bu malzemeler, doğada çözünebilen ve geride zararlı atıklar bırakmayan özellikleri ile sürdürülebilir bir geleceğe katkıda bulunurlar. Aynı zamanda, geleneksel plastiklere kıyasla daha çevre dostu bir alternatif sunarak, doğal kaynakları korumak ve çevresel etkileri minimize etmek için tercih edilen bir seçenek haline gelirler.
Bu nedenle, biyobozunur malzemeler, çevresel sorumluluk bilincini artırmak ve daha temiz bir çevre için önemli bir adım atmak isteyenler için önemli bir araç haline gelir.
Biyobozunur Plastiklerle İlgili Sık Sorulan Sorular
1. Biyobozunur Plastikler mi, Geri Dönüşüm mü: Hangisi Daha İyi Bir Tercih?
Biyobozunur plastikler ve geri dönüşüm arasındaki süregelen tartışma, giderek artan bir ilgi konusudur. Birçok kişi, odak noktasının biyoçözünür plastiklerin teşvik edilmesi mi yoksa mevcut geri dönüşüm sistemlerinin iyileştirilmesi mi olması gerektiğini merak etmektedir.
Bazıları, biyoçözünür plastiklerin avantajlarına rağmen, geri dönüşüm akışını bozabileceğini veya atıkla ilgili zorluklara yanlışlıkla katkıda bulunabileceğini sorgulamaktadır. Bu karmaşık konu, her iki yaklaşım arasında denge kurmanın ve daha sürdürülebilir bir gelecek için bilinçli kararlar almanın önemini vurgulamaktadır.
2. Biyobozunur Plastikler Gerçekten Çevre Dostu mu?
Biyobozunur plastik kullanımı etrafında en fazla merak edilen sorulardan biri, bu plastiklerin gerçekten çevre dostu olup olmadığıdır. Daha az çevresel etki vaat etmelerine rağmen, biyoçözünür plastiklerin etkinliği ve uzun vadeli etkileri konusunda süregelen bir tartışma bulunmaktadır.
Eleştirmenler, biyobozunur plastiklerin gerçek dünya koşullarında beklenenden daha hızlı veya tam olarak çözünmeyebileceğini ve mikroplastik kirliliğine hala katkıda bulunabileceğini savunmaktadır. Ayrıca, bu alternatif malzemelerin üretimi için gereken enerji ve kaynaklar konusunda endişeler dile getirilmiştir. Bu soruları ele almak ve biyoçözünür plastiklerin sürdürülebilirliğini sağlamak, daha çevreci ambalaj çözümleri arayışında önemli bir araştırma ve geliştirme alanı olarak kalmaktadır.
3. Biyobozunur Plastikler, Okyanus Kirliliğini Azaltmada Ne Kadar Etkilidir?
Okyanus kirliliği sorunu, özellikle dünya okyanuslarında biriken plastik atıkların birikmesi, önemli bir çevre sorunudur. Birçok kişi, biyoçözünür plastiklerin bu sorunu hafifletmedeki etkinliği konusunda merak etmektedir.
Biyobozunur plastiklerin okyanus kirliliğini gerçekten azaltmada etkili olup olmadığı, veya bu acil sorunla mücadele etmek için daha iyi stratejiler ve malzemelerin olup olmadığı konusunda sorular ortaya çıkabilir. Bu konu, biyoçözünür plastiklerin deniz kirliliği ile başa çıkmada oynadığı rolü incelemekte ve bunların gerçekten işlevsel bir çözüm sunup sunmadığını ele almaktadır.
4. PLA Biyobozunur mu?
PLA (Polilaktik Asit) adı verilen biyobozunur plastik, biyolojik olarak parçalanabilen bir malzemedir. PLA, genellikle mısır nişastası veya şeker kamışından üretilir ve biyoçözünür özelliklere sahiptir. Bu nedenle, doğru koşullar altında (uygun nem, sıcaklık ve mikroorganizma varlığı gibi faktörler), PLA plastik ürünleri doğada çevreye zarar vermeden ayrışabilir.
Ancak, biyobozunurluğu tam olarak sağlamak için doğru koşulların gerekliliği ve bu koşulların sağlanmadığı ortamlarda PLA plastiklerinin yavaşça parçalanabileceğini unutmamak önemlidir. Ayrıca, PLA plastiklerinin evde veya endüstriyel kompostlama tesislerinde uygun koşullar altında çözünmesi daha olasıdır. Dolayısıyla, PLA plastik ürünlerini atarken yerel geri dönüşüm veya kompostlama rehberlerine uygun bir şekilde yönlendirmek, biyobozunur özelliklerini en iyi şekilde kullanmaya yardımcı olacaktır.
